Achalasie is een functionele aandoening van de gladde spieren van holle organen. Over het algemeen heeft deze diagnose echter betrekking op een ziekte van de slokdarm waarbij er sprake is van een vernauwing op de kruising van de slokdarm en de maag, meer bepaald ter hoogte van de onderste slokdarmsfincter. Als deze sluitspier niet goed werkt, komt de zure inhoud van de maag (reflux) terug in de slokdarm en veroorzaakt achalasie.
Symptomen van achalasie
Mogelijke symptomen van deze ziekte zijn krampachtige pijn bij het eten, brandend maagzuur of problemen bij het slikken. Het probleem wordt verergerd tijdens het liggen, omdat de onverteerde maaginhoud alleen al door de zwaartekracht in grotere mate terug in de slokdarm dringt. Dit resulteert vaak in ernstige slaapstoornissen. Er bestaat ook een risico dat de vloeistof terug in de luchtwegen terechtkomt en ontstekingen van de luchtwegen of zelfs longontsteking (longontsteking) veroorzaakt. Bovendien kan het lange verblijf van sommige agressieve stoffen in de slokdarm kwaadaardige cellulaire veranderingen veroorzaken. Het risico op slokdarmkanker neemt aanzienlijk toe bij langdurige en onbehandelde achalasie.
Achalasie en slokdarmfunctie
Normaal gesproken gaan vloeistoffen en voedsel van de slokdarm naar de maag via een soort klep (de onderste slokdarmsfincter), die het spiervermogen heeft om te openen en vervolgens weer te sluiten. Na het slikken is het daarom belangrijk dat de onderste slokdarmsfincter zich opent, zodat het voedsel in de maag kan komen. Om dit te doen, worden de spieren eerst samengetrokken en vervolgens weer ontspannen. De zenuwen van het spijsverteringskanaal zijn verantwoordelijk voor de controle van dit systeem. Bij achalasie kunnen de zenuwen niet goed ontspannen en bevinden ze zich in een soort permanente spasme, waardoor het onmogelijk is om voedsel naar de maag te verplaatsen. Als gevolg hiervan verhoogt de slokdarm de druk om het voedsel erdoorheen te duwen. De weerstand is echter zo hoog dat deze op een gegeven moment de overhand krijgt en de slokdarmbuis (mega-slokdarm) uitzet. Het geschakelde weefsel verliest geleidelijk zijn functie en de normale doorgang van voedsel en vloeistoffen wordt verstoord waardoor ondervoeding en gewichtsverlies optreden.
Oorzaken van achalasie
De exacte oorzaken van deze ziekte zijn onbekend. Er zijn echter soorten maagkanker of infecties die zenuwbeschadiging en daaropvolgende achalasie veroorzaken. Ook erfelijke aanleg wordt besproken.
Wanneer naar de dokter?
Als u langdurig moeite heeft met slikken of last heeft van brandend maagzuur, moet u een arts raadplegen.
Behandeling
Minder veeleisende omstandigheden van achalasie kunnen conservatief worden behandeld, namelijk met medicijnen die ontspanning van de sluitspier bevorderen. Hiervoor wordt aanbevolen om indien mogelijk een vloeibaar dieet te volgen en er voldoende van te drinken. Ernstigere aandoeningen moeten dan operatief worden behandeld, als er meerdere procedures zijn. Meestal wordt de onderste slokdarmsfincter doorgesneden en vervolgens wordt de opening van de slokdarm naar de maag aangepast. Minder vaak wordt endoscopische myotomie uitgevoerd, waarbij de slokdarmsfincter wordt uitgerekt via een endoscopische procedure.
